«Το Νόημα της Μετανοίας» - Το Μήνυμα της Κυριακής προ των Φώτων ~ InKomotini

* Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας & Κομοτηνής.

Η Γέννηση του Χριστού, που πριν από λίγες μέρες γιόρτασε η Εκκλησία μας, αποτελεί την ανατολή του ηλίου της δικαιοσύνης και σημαίνει την απαρχή υπαρξιακού και σωστικού διαλόγου με τον άνθρωπο που θέλει να ξεφύγει από το σκοτάδι του μίσους και της καταστροφής και να αντικρίσει...

...το φως της θείας αγάπης.

Μετά τη λυτρωτική αυτή ενέργεια του Θεού μέσα στην ιστορία του αν-θρωπίνου γένους προβάλλει ασφαλώς κάποιο χρέος για τον άνθρωπο. Ποιο είναι το χρέος αυτό, μας το διακηρύττει ο Χριστός στα πρώτα λόγια που πρό-φερε όταν άρχισε το κηρυκτικό και λυτρωτικό έργο του ανάμεσα στους αν-θρώπους και που το συνοψίζει ο ευαγγελιστής Ματθαίος στην ακόλουθη φράση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής: «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».

Τι είναι όμως η μετάνοια έτσι όπως τη διακηρύττει ο Ιησούς; Είναι απλώς η αλλαγή σκέψεων, ή η αλλαγή τρόπου ζωής; Είναι ο αυτοέλεγχος και η αυτοκριτική, όπως τη σύστησαν πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι; Η μετάνοια για τον Χριστό είναι κάτι πολύ περισσότερο από όλα αυτά. Ο φόβος του θανάτου δημιούργησε μέσα στον άνθρωπο την επιθυμία για διασφάλιση του εγώ του, τη δίψα για ζωή και για επιτυχία. Όλα αυτά ευνόησαν τον ανθρωποκεντρισμό του προχριστιανικού κόσμου. Η μετάνοια σημαίνει απάρνηση του εγώ με όλους τους μηχανισμούς που δημιούργησε για να κρατηθεί στη ζωή και να αποφύγει τη σκέψη του θανάτου, σημαίνει επιστροφή στο Θεό. Η αυτοκριτική είναι το πρώτο σκαλοπάτι. Στόχος τελικός είναι η επιστροφή στο Θεό και στην εναρμόνιση της ζωής μας με το θείο θέλημά Του, έτσι όπως μας αποκαλύφθηκε μέσα στην ιστορία διά του Ιησού Χριστού. Αποτέλεσμα, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η αλλαγή πορείας που θα έχει κατεύθυνση και κέντρο όχι το εγώ, αλλά τον Θεό.

Στο πρώτο κήρυγμα του Χριστού η ανάγκη της μετανοίας προσδιορίζεται και από κάποια άλλη πραγματικότητα: από το γεγονός ότι «ήγγικεν η βασιλεία του Θεού». Οι άνθρωποι προτρέπονται και καλούνται να μετανοήσουν, όχι για να έλθει η βασιλεία του Θεού, αλλά γιατί ήδη ήλθε.

Η βασιλεία του Θεού δεν προδιορίζεται χρονικά ή τοπικά, είναι μια νέα δυνατότητα για τον άνθρωπο, ένας νέος τρόπος ζωής που κυριαρχείται όχι από το μίσος αλλά από την αγάπη, όχι από τον φόβο του θανάτου αλλά από την ελπίδα της αναστάσεως. Τη βασιλεία αυτή τη γεύεται ο άνθρωπος όταν αφήσει τον εαυτό του να νιώσει την χάρη του Θεού μέσα στα Μυστήρια της Εκκλησίας, επαναλαμβάνοντας πάντοτε το αίτημα της Κυριακής προσευχής: «Ελθέτω η βασιλεία Σου».

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής προ των Φώτων (Μάρκ. α, 1-8)

Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. ῾Ως γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ, ἐγένετο ᾿Ιωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία χώρα καὶ οἱ ῾Ιεροσολυμῖται, καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ ποταμῷ ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. ἦν δὲ ὁ ᾿Ιωάννης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον. Καὶ ἐκήρυσσε λέγων· ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ. ἐγὼ μὲν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ.

Απόδοση στη νεοελληνική

Αυτή είναι η αρχή του χαρμόσυνου μηνύματος για τον Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού. Στα βιβλία των προφητών είναι γραμμένο στέλνω τον αγγελιοφόρο μου πρίν απο σένα, για να προετοιμάσει τον δρόμο σου· Μια φωνή βροντοφωνάζει στην έρημο ετοιμάστε τον δρόμο για τον Κύριο, ισιώστε τα μονοπάτια να περάσει. Σύμφωνα μ’ αυτά, παρουσιάστηκε ο Ιωάννης, ο οποίος βάφτιζε στην έρημο και κήρυττε να μετανοήσουν οι άνθρωποι και να βαφτιστούν, για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους. Πήγαιναν σ’ αυτόν όλοι οι κάτοικοι της Ιουδαίας και οι Ιεροσολυμίτες, κι όλους τους βάφτιζε στον ποταμό Ιορδάνη, καθώς ομολογούσαν τις αμαρτίες τους. Ο Ιωάννης φορούσε ρούχο απο τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του, έτρωγε ακρίδες, και μέλι απο αγριομέλισσες. Στο κήρυγμα του τόνιζε· Έρχεται ύστερα απο μένα αυτός που είναι πιο ισχυρός και που εγώ δεν είμαι άξιος να σκύψω και να λύσω το λουρί απο τα υποδήματα του. Εγω σας βάφτισα με νερό, εκείνος όμως θα σας βαφτίσει με Άγιο Πνεύμα.