Επιμηκύνετε τη διάρκεια της ζωής σας με σωστή ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ πρόληψη ~ InKomotini

Το ετήσιο check up ανήκει στη δευτερογενή πρόληψη.

Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Του Πασχάλη Σόφτα *.

Στη χώρα που πρώτα διατυπώθηκε η Ιπποκρατική αντίληψη του «Κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν»...

...η στρεβλή ανάπτυξη του πολιτισμού που επέβαλε ο σύγχρονος άνθρωπος, ή που του επέβαλαν, και η μανία αυτοκαταστροφής που τον διακατέχει, οδηγούν δυστυχώς όλο και γρηγορότερα απ’ όσο θά ’πρεπε στον θάνατο.

Η Ελλάδα συνεχώς υποβαθμίζεται στην παγκόσμια κατάταξη του προσδόκιμου ζωής τα τελευταία χρόνια.

Και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη 2η θέση που κατείχε το 1991, πέρασε στην 5η το 1996 και στην 11η το 2004.

Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις, οφείλονται κυρίως στην ανεξέλεγκτη δράση των βασικών παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και νεοπλάσματα, και στην παντελή απουσία μιας οργανωμένης προσπάθειας πρόληψης.

Πρόληψη! «Μαγική» λέξη για πολλά πράγματα στη ζωή.

Και στον τομέα της Υγείας, ακόμη και η καλύτερη θεραπεία δεν είναι δυνατό να συγκριθεί με την πρόληψη. Και η εφαρμογή της είναι ανέξοδη και απλή, αλλά χρειάζεται η ανάλογη εκπαίδευση.

Στην ιατρική υπάρχουν τρεις βαθμίδες πρόληψης:

1) Η πρωτογενής πρόληψη, η οποία περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να μην εμφανιστεί η πάθηση.

2) Η δευτερογενής πρόληψη, που ταυτίζεται με τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για μια πιο έγκαιρη διάγνωση μετά την εμφάνιση της πάθησης.

3) Η τριτογενής πρόληψη, που προσπαθεί να μειώσει την εξέλιξη και τις επιπλοκές μιας πάθησης.

Στους περισσότερους, η έννοια της πρόληψης έχει ταυτιστεί με τις ετήσιες διαγνωστικές εξετάσεις, το γνωστό «check up». Αν και χρήσιμο πολύ, κυρίως όταν γίνεται προγραμματισμένα, το «check up» ανήκει στη δευτερογενή πρόληψη.

Η πρωτογενής πρόληψη, που αφορά την καταπολέμηση και την αποφυγή των κινδύνων που απειλούν την υγεία μας, συνήθως παραγνωρίζεται και σπανίως εφαρμόζεται.

Στους ενήλικες, η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου (48%), με δεύτερη τον καρκίνο (25%).

Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι και οι δύο αυτές αιτίες θανάτου σχετίζονται αιτιολογικά με παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αντιμετωπιστούν και να προληφθούν.

Για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το κάπνισμα, το κληρονομικό ιστορικό, η υπερλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση, η καθιστική ζωή, το στρες, η παχυσαρκία, η διατροφή, είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου, και οι περισσότεροι σχετίζονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά και με την καθημερινότητα.

Βάσει δεδομένων υποστηρίζεται πως η άσκηση σωστής πρόληψης θα μπορούσε να μειώσει την πρόωρη νοσηρότητα και θνησιμότητα κατά 80% για τα καρδιαγγειακά, και κατά 40% για τους καρκίνους.

Στην καρδιαγγειακή πρόληψη οι παράγοντες κινδύνου συνεκτιμούνται, βαθμολογούνται, και ορίζεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος για το κάθε άτομο στη δεκαετία, χρησιμοποιώντας έγκυρα score. Μετά τη διαπίστωση των παραγόντων κινδύνου, επιβάλλεται η τροποποίησή τους.

Σωστή διατροφή: λιγότερη κατανάλωση κατεργασμένων προϊόντων και αντικατάσταση των κορεσμένων ζωικών λιπών με ω-6 πολυακόρεστα φυτικά λιπαρά (καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, παράγογα σόγιας), μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου κατά 25%, κυρίως μέσω της μείωσης της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Λίγο κόκκινο κρέας λοιπόν, μία φορά την εβδομάδα, ψητό ψάρι ή κοτόπουλο ή κουνέλι ή γαλοπούλα δύο φορές την εβδομάδα, αρκετά όσπρια και ακατέργαστα δημητριακά, σαλάτες εποχής με λίγο ελαιόλαδο, τρία φρούτα εποχής την ημέρα, ελάχιστη ζάχαρη. Ναι στο αλκοόλ αλλά με μέτρο – ένα ποτό ή δύο ποτηράκια κρασί ημερησίως απέδειξαν μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες.Ελάττωση της πρόσληψης αλατιού και θερμίδων για την καλύτερη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Κάπνισμα: επιβάλλεται διακοπή του καπνίσματος ενεργητικού και παθητικού.

Άσκηση: έλεγχος του σωματικού βάρους και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας με έντονο περπάτημα τουλάχιστον τέσσερις φορές την εβδομάδα για περισσότερα από 30 λεπτά τη φορά.

Ρύθμιση της υπερλιπιδαιμίας και των επιπέδων σακχάρου του αίματος.

Η πρόληψη είναι ένα σύνολο από απλά πράγματα που επιμηκύνουν τη ζωή και που πρέπει όλοι να υιοθετήσουμε στην καθημερινότητά μας.

Αλλά κι εμείς, οι λειτουργοί της Υγείας, πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε ταγμένοι σ’ ένα σύστημα υγείας με μόνο σκοπό τη θεραπεία της νόσου. Βασικός μας ρόλος είναι στην πρόληψη, στη συμβουλευτική υποστήριξη, στην καταπολέμηση των ανθυγιεινών συμπεριφορών, στην προάσπιση του αγαθού της υγείας εν τέλει.

Ο κ. Πασχάλης Σόφτας είναι Ειδικός Καρδιολόγος (Ίασμος Ροδόπης, Θεσσαλονίκης 7).