Aσπροπάρης: ο μόνος γύπας στο κόσμο που μεταναστεύει, απειλείται με εξαφάνιση από τη Ροδόπη

Συνάντηση γνωριμίας με τα αρπακτικά πουλιά της Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα τον Ασπροπάρη, τους Γυπαετούς, τους Θαλασσαετούς, τους  Χρυσαετούς και τις Γερακίνες, είχαν οι φίλοι του Ε.Ο.Σ. Κομοτηνής τη Δευτέρα 12/11/2012 στο αναψυκτήριο του θερινού ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής.

Σε φιλικό κλίμα, το μέλος της WWF Ελλάς και του Ορειβατικού Συλλόγου Κομοτηνής Kret Elzbieta, ενημέρωσε μικρούς και μεγάλους για τη σημασία που έχει για το οικοσύστημα και την ίδια τη ζωή η παρουσία αυτών των αρπακτικών στη άγρια πανίδα της Θράκης.

Επίσης, ενημέρωσε...
...για τις κυριότερες απειλές εξαφάνισης των γυπαετών, αλλά και για τις κυριότερες δράσεις της Οργάνωσης στην περιοχή.

Η WWF Ελλάς προειδοποιεί ότι σήμερα στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχουν απομείνει λιγότερα από 15 ζευγάρια αρπακτικών του είδους Ασπροπάρης.

Οι κυριότερες απειλές εξαφάνισης του είδους αλλά και των υπολοίπων όρνεων, αποτελούν: 1ον) Η δηλητηρίαση. Ενήλικα αλλά και νεαρά πουλιά καταναλώνουν δηλητηριασμένη ή μολυσμένη τροφή. 2ον)  Η λαθροθηρία, με τη μορφή της θανάτωσης των πουλιών ή της κλοπής των αυγών από τις φωλιές τους. 3ον) Η ανθρώπινη παρουσία σε φωλιές και περιοχές που προστατεύουν τα νεογνά τους.

Οι τελευταίοι ασπροπάρηδες έχουν ήδη φύγει για την Αφρική για να ξεχειμωνιάσουν. Καλύπτουν πάνω από 5.000 χλμ ημερησίως έως ότου φτάσουν στην Αφρική. Τα νεογνά παραμένουν στα ζεστά κλίματα της Αφρικάνικής Ηπείρου επί τρία έτη, ώσπου να ενηλικιωθούν. Μόνο ένας στους επτά νεοσσούς καταφέρνουν να ενηλικιωθούν.

Ο Ασπροπάρης προτιμά ανοικτές λοφώδεις εκτάσεις και χαμηλές ορεινές περιοχές. Φωλιάζει κυρίως σε γκρεμούς και βραχώδεις πλαγιές, συχνά κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, ακόμη και δίπλα σε στάνες. Φτιάχνει τη φωλιά του σε εσοχές, κόγχες και σχισμές. Η κάθε φωλιά συνήθως καταλαμβάνεται για αρκετά χρόνια. Είναι μονογαμικό είδος.

Ζει κοντά στον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αναφέρεται σε πολλές ιστορίες και θρύλους, και θεωρείται ιερός σε πολλούς πολιτισμούς. Κανένα άλλο είδος δεν έχει τόσο πολύ συνδεθεί με μύθους, θρύλους, παραδόσεις και μαντικές πράξεις στις ορεινές κοινότητες της Ελλάδας. Είναι ο μόνος γύπας στο κόσμο που μεταναστεύει, και οι χωρικοί πιστεύουν ότι κουβαλάει στην πλάτη του τον κούκο φέρνοντας την άνοιξη και την καλοτυχία καθορίζοντας με τη μαγική του παρουσία την υγεία και την προκοπή των κτηνοτρόφων, το πήξιμο του γιαουρτιού, την παραγωγή του τυριού, ενώ «συμμετέχει» σε γάμους, και φέρνει ακόμη και «τσουράπια» στα παιδιά.

Στην αρχαία Αίγυπτο τιμούσαν το είδος αυτό σαν σύμβολο γονεΐκής φροντίδας. Είναι το πρώτο πουλί στον κόσμο που προστατεύτηκε με νόμο από τους Φαραώ, με ποινή θανάτου, αναγνωρίζοντας έτσι την σημαντική του συμβολή στην καθαριότητα των οικισμών από τα σκουπίδια και τα υπολείμματα της τροφής των ανθρώπων. Αποτελώντας το πρώτο γράμμα της αιγυπτιακής αλφάβητου, το ιερογλυφικό που προφέρεται "ah", το πουλί ονομάστηκε και «κοτόπουλο του Φαραώ». Θεωρήθηκε το σύμβολο της Ίσιδας, θεάς της γονιμότητας, της μητρότητας και της μαγείας, η οποία συχνά απεικονίζονταν με ανοιχτά φτερά. Κατά την αρχαιότητα οι Ασπροπάρηδες φώλιαζαν στις πυραμίδες της Γκίζας, αλλά σήμερα η μόνη μας ευκαιρία να τους δούμε εκεί είναι στα ιερογλυφικά των πέτρινων τοίχων. τους. Άλλο ένα άλλο εύρημα από την Αίγυπτο, είναι ένα χάλκινο ειδώλιο της θεάς Αφροδίτης που φορά καπέλο με τη μορφή ενός Ασπροπάρη.

Ηλικιωμένοι μουσουλμάνοι από τις ανατολικές κορυφές της Ροδόπης στη Βουλγαρία, εξακολουθούν να θυμούνται το μύθο του «akbuba», ή «τον λευκό πατέρα», ο οποίος έσωσε τον Μωάμεθ από τα νύχια του Χρυσαετού. Για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του ο προφήτης του έδωσε αιώνια ζωή και τον προίκισε με τα λευκά φτερά του, σύμβολο αγνότητας και ανδρείας. Έτσι, ο Ασπροπάρης έκανε τη φωλιά του στις καρδιές πολλών λαών σε όλες τις ηπείρους. Ένας ναός στην Tirukalukundram της Ινδίας, είναι γνωστός για το ζευγάρι των Ασπροπάρηδων που έρχονται αιώνες τώρα να γεννήσουν σε αυτόν. Κάθε μέρα πριν το μεσημέρι τα πουλιά έρχονται στο ναό για να λάβουν ένα δώρο τροφής από τους μοναχούς. Οι μοναχοί πιστεύουν ότι αν δεν εμφανιστούν κάποια χρονιά στην ώρα τους, τότε υπάρχει ένας αμαρτωλός ανάμεσά τους ο οποίος πρέπει να λυτρωθεί από τις αμαρτίες τους.

Ο Ασπροπάρης λατρεύεται και τιμάται επίσης στο νησί Σοκότρα. Εκεί περπατά ανενόχλητος στους δρόμους του χωριού ανάμεσα στο πλήθος. Σε πολλές περιοχές της Αφρικής οι Ασπροπάρηδες δεν ενοχλούνται από την ανθρώπινη παρουσία και δυστυχώς αυτό μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες. Σε ορισμένες αφρικανικές χώρες ορισμένα μέρη του σώματος του Ασπροπάρη χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική, ή χρησιμεύουν ως φυλαχτά εναντίον της μαύρης μαγείας, και αυτό οδηγεί σε μαζική εξόντωση του είδους.